woensdag 5 juni 2019

Kiezen is ook rouwen

Kinderen moeten leren om keuzes te maken. Dat heb ik moeten leren. Kiezen is namelijk ook rouwen en het is belangrijk om dit al in de basis goed te hebben.

Wil je een boterham met jam of met hagelslag? Als je jam kiest, moet je rouwen om wat je niet krijgt: hagelslag. En andersom. Sterker nog: als je welke keuze dan ook maakt, ervaar je de betekenis van 'je ergens voor uitspreken'. Door te kiezen wat je zelf wilt (autonomie) ervaar je dat je vrijheid kunt voelen in wie je zelf bent (identiteit).

Mijn tactiek van 'een halfje met jam en een halfje met hagelslag' is dus verkeerd.
Hiermee ontneem ik mijn dochter de kans om te leren rouwen. Bovendien, en zeker zo belangrijk, geef ik haar geen duidelijk tegenwicht. Dat betekent dat door mijn grenzeloosheid, ik mijn kind ook nog de kans ontneem om te ontdekken wie het zelf is.

En wat als je niet kunt kiezen? Wat als je niet geleerd hebt om te kiezen?
Wat als je altijd keuzes maakte uit tactische overweging of om de ander te plezieren, om zelf lief gevonden te worden?  

Ik bedoelde het zo goed en wilde mijn dochter verdriet besparen omdat ik zelf geen verdriet meer kon verdragen. Oei. Dat voelt egoïstisch. Ik voel boosheid bij het idee dat ik mijn dochter tekort doe. Een confronterende ontmaskering van mijn goede intenties. Mijn goede bedoelingen zijn een afdekzeil voor mijn eigen verlangen geen verdriet te willen hebben bij keuzes die ik altijd lastig vind. De boosheid groeit en van binnen ontplof ik bijna. Niks lukt. Alles is verloren. Zie je wel. Ik kan dit niet. Ik ben geen goede moeder en ik zal het ook nooit worden. Ik had hier nooit aan moeten beginnen.

Ik sla op de vlucht. Ik ren zo hard ik kan door het oerwoud met obstakels: verantwoordelijkheden, verplichtingen, verlangens, verbindingen en verwachtingen. De priemende ogen van mijn baas, collega's, buren, familie, vrienden, man en kinderen jagen me op. Ik ben op de vlucht, mijn hoofd gaat te snel, ik raak verstrikt. Alles doet pijn, het voelt benauwd, niks is meer leuk.

En precies wanneer ik denk dat werkelijk alles verloren is, besef ik dat ik één heel belangrijk iets ben vergeten. Daar waar het uiteindelijk om draait. Dat wat bepaalt of mijn plan zal slagen. Ik. 'En ik dan?'
Nu is het plaatje compleet. Mijn eigen rouwen kan beginnen. Eindelijk echt verdriet. Dat lucht op. Ik was mezelf vergeten en door voor mezelf te kiezen, geef ik ook aandacht aan mijn eigen pijn en rouw en het verlangen. Ik kom weer tot mezelf.

Ik zet alles op een rij. Ik stel mezelf gerust: 'Het leven is heel simpel, maar we willen het per se ingewikkeld maken.'

Om te beginnen heb ik winst geboekt: ik snap weer waarom ik mijn dochter moet begrenzen en haar soms schijnbaar simpele keuzes moet laten maken en dat het gezond is als daar in een bepaalde vorm verdriet bij komt kijken.

Door de betekenis van weerstand te ervaren, wordt mijn dochter weerbaar. In het geval van de boterham: nu hagelslag en morgen jam en nu dus geen jam. Om het simpel te houden: Daar is niks ergs aan, zolang ze voelt dat ze zelf kan kiezen en daar betekenis aan kan geven: vrijheid ervaren. Het is een klein begin voor haar verdere leven. Dit soort vrijheid en onafhankelijkheid is waardevol. Het draagt bij aan de vorming van haar identiteit (wie ben ik?) en haar autonomie (wat wil ik?). 

Mijn kind gaat vanaf nu kiezen: hagelslag of jam. Het leven is simpel. 
Ik ga eens kijken wat me zo verdrietig maakt. De weerstand die mijn dochter zal laten zien, vind ik lastig. Het raakt aan een oude wond bij mij. Ik besloot ooit alleen te kiezen wat de ander zou goedkeuren. Afkeuring door een ander, zo had ik ooit besloten, was onverdraagbaar. 

Nu ik moeder ben, zie ik dat het echt niet zo werkt. Als mijn kinderen gebaat zijn bij mijn uitgesproken grenzen, bij duidelijkheid van mijn kant, besluit ik nu dat ik er voordeel bij heb dat ik duidelijke grenzen in mijn leven als standaard maak. En soms vind ik dat dus lastig.
Zeker in combinatie met schijnbare afwezigheid van nabijheid en verbinding. Ik heb steun te voelen. Eerst bij mezelf en daarna bij mijn man, mijn dierbaren. Allemaal verschillende manieren van steun.

Het leven is heel simpel en ik vandaag besluit ik het ook minder ingewikkeld te maken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De grond verdween onder mijn voeten

Ruim een jaar geleden is de vader van onze kinderen, mijn allerliefste Martijn overleden. Volkomen onverwacht. Van de ene op de andere minuu...